Historia powstania FREGATY - ,,Schlesiertalbaude,,
Wielka powódź z 1897 roku skłoniła władze śląskiej prowincji do poprawy ochrony przeciwpowodziowej regionu. Trzy lata później podjęły one decyzję o budowie zapory wodnej i zbiornika retencyjnego na Bystrzycy w rejonie zalanej wsi. Śląska Dolina /Schlesiertal/. Przygotowania przedłużały się, stąd właściwe roboty ruszyły dopiero w 1911 roku. Całość w tym elektrownię wodną w Lubachowie, oddano do użytku w 1917 roku. Przy nowej drodze biegnącej wzdłuż niecki planowanego zalewu powstało w tym czasie skromne schronisko Schlesiertalbaude, którego oficjalne otwarcie miało miejsce 1 października 1914 roku. Jego gospodarz Alfons Arndt /ur. W 1880 roku/ miał spore doświadczenie w zarządzaniu podobnymi obiektami, ponieważ wcześniej prowadził m.in. słynącą z dobrej kuchni gospodę Zur Talmuhle w Śląskiej Dolinie oraz Kantynę w Lubachowie. Uchodził zresztą za człowieka rozważnego i skutecznego w działaniu.
Fot. 1 Pierwsze drewniane schronisko ,,Schlesiertalbaude,,
Fot. 2 Na pierwszym planie sielankowy widok spacerującej rodziny. Już niedługo cała dolina, na którą patrzą zostanie zalana wodą. W głębi po lewej stronie pocztówki, zabudowania schroniska ,,Schlesiertalbaude,,, pocz. XX wieku.
Fot. 3 Małe drewniane schronisko / pierwszy budynek po prawej stronie/, szybko rozwinięto w szereg drewnianych obiektów – można dostrzec niewielką jadalnię i sporą wiatę, lata 20. XX wieku.
Fot. 4 Gospodarz zadbał również o zaplecze obiektu. Splantowanao teren, uzyskując dogodne podejście do wody. Na chętnych czekały łódki pomalowane w charakterystyczne biało-czarne pasy, obieg 9.05.1925 roku.
Kończąca się budowa zapory i zapowiedziane zalanie Śląskiej Doliny doprowadziły do zamknięcia obu interesów. Postanowił zatem uruchomić nową gospodę na terenie wydzierżawionym od władz prowincjonalnych. Niewielki budyneczek z drewna oferował niewiele miejsc, dlatego stoliki ustawiono również na zewnątrz.
Fot. 5 Zamiast dobudowywać kolejne drewniane wiatki zdecydowano się je wyburzyć i na ich miejscu w 1926 roku powstał nowoczesny murowany budynek nowego schroniska ,,Schlesiertalbaude,, przełom lat 20. I 30. XX wieku.
Fot. 6 Przystań pozostała w niezmienionym stanie – nowością było pojawienie się małego statku, który obwoził turystów po jeziorze, lata 30.XX wieku.
Fot. 7 Od frontu ,,Schlesiertalbaude,, prezentowało się równie okazale, lata 30. XX wieku.
Arndt został wkrótce powołany do służby wojskowej . Przez ten czas interesem zawiadywały wspólnie jego żona i siostra. Wojenna rzeczywistość z pewnością nie ułatwiała tego zadania, niemniej gospoda cieszyła się sporą popularnością /szczególnie w niedzielę/, co pozwoliło im uzyskiwać niewielkie wpływy. Po zakończeniu Wielkiej Wojny gospodarz powrócił nad Jezioro Bystrzyckie i rozbudował schronisko. Nowa część, choć drewniana i niewyszukana w formie, przyczyniła się do zwiększenia liczby miejsc gastronomicznych. Interes kwitł, co pozwoliło Arndtowi przygotować się do całkowitej przebudowy obiektu. Wszystkie wcześniejsze zabudowania rozebrano, a w ich miejscu wzniesiono duże, nowoczesne i murowane schronisko, które zostało uruchomione latem 1926 roku. Piętrowy budynek z użytkowym poddaszem i kopertowym dachem przetrwał z niewielkimi modyfikacjami do dziś. Zachowały się również parterowe przybudówki, które pierwotnie były otwarte od strony zalewu. Znajdowały się w nich stoliki przeznaczone dla klientów Restauracji, mieszczącej się na parterze schroniska. Do obiektu należał przestronny taras, na którym ustawiono kolejne rzędy stolików. Arndt zainwestował również w nadbrzeże i przystań z wypożyczalnią łódek. Przy ,,Schlesiertalbaude,, cumował też niewielki statek pasażerski pływający po jeziorze.
Schronisko było bardzo popularne. W 1934 roku oferowano w nim 8 pokoi gościnnych z 12 łóżkami, dwa lata później – 11 pokoi z 16 miejscami noclegowymi. Budynku w tym czasie nie rozbudowano, różnica mogła zatem wyniknąć z zagospodarowania poddasza. Pensjonat był nowocześnie wyposażony, m.in. w centralne ogrzewanie i łazienki. Nie należał również do najtańszych. W 1934 roku żądano za łóżko poza sezonem 1,50-2,25 RM, w sezonie 1,75-2,50 RM. Z wyżywieniem było odpowiednio drożej: poza sezonem 3,75-4,50 RM, w sezonie 4,50-5,00 RM. Z części pokoi rozciągał się piękny widok na Jezioro Bystrzyckie. Gościom polecano świeże pstrągi, wspominano również o braku komarów. Szczególnym zainteresowaniem cieszyło się ,,Schlesiertalbaude,, w sezonie letnim, kiedy ściągali tam miłośnicy sportów wodnych i kąpieli słonecznych. Wypoczynkowy charakter obiektu podtrzymywano również po 1945 roku. Do dziś funkcjonuje w nim pensjonat ,,FREGATA,,
Fot. 8 Czteroobrazkowa pocztówka prezentująca schronisko ,,Schlesiertalbaude,, w całej okazałości: pięknie wkomponowane w otoczenie letnie ogródki, przestronna sala jadalna, harmonijna fasada głównego budynku, lata 30. XX wieku.
Fot. 9 Na tej kolorowej pocztówce ,,Schlesiertalbaude,, wygląda imponująco, lata 30. XX wieku.
Fot. 10 Podczas prac związanych z budową tamy zbudowano widokową szosę dookoła jeziora ,,Schlesiertalbaude,, było usadowione właśnie przy tej szosie, obieg 14.11.1930 roku.
Fot. 11 Piękna ,,oblotówka,, schroniska i jego najbliższego otoczenia, obieg 24.08.1930 roku.
